Image from Coce

Te Rautakitahi o Tūhoe ki Orākau / Tā Pou Temara.

By: Series: Kotahi rau pukapuka ; 8Publisher: Tamaki Makaurau, Aotearoa : Auckland University Press, 2023Description: 159 pages, 16 unnumbered pages of plates : colour illustrations ; 21 cmISBN:
  • 9781869409623
  • 1869409620
Subject(s):
Contents:
Te wāhanga tuatahi -- He mihi -- He tāhū korero. Tēnei pukapuka -- Te mana kōrero -- Ruatāhuna te āhuru mōwai, 1826-1866 -- Ngā here ā-iwi: Te Tatau Pounamu a Te Purewa rāua ko Tūkōrehu, Te Matakahi, Pūkawa, Tūhoe Pōtiki. Te Purewa. Whakapapa 1: Te Purewa (Te Arawa me Tūhoe) -- Peehi Tūkōrehu. Whakapapa 2 (Peehi Tūkōrehu) -- Te korero o te matakahi -- Pūkawa -- Tūhoe Pōtiki -- Te rongo o te pakanga ki Waikato -- Te Whenuanui Te Umuariki. Whakapapa 3: Te Arohana ki a Te Umuariki -- Whakapapa 4: Toroa ki a Te Umuariki -- Te Whenuanui- Te upoko pakaru. Whakapapa 5: Te Whenuanui -- Animiraka Te Umuariki -- Te Mauniko Te Whenuanui -- Hinepau Te Whenuanui- Paerau Te Rangikaitupuake. Ngāti Kākahutāpiki. Whakapapa 6: Paerau Te Rangikaitupuake (Paerau) -- Paitini Wī Tāpeka. Ngāti Tāwhaki, Ngāti Maru o Maungapōhatu. He kōrero hoki mō Wī Tāpeka rāua ko Paora Wī Tāpeka. Whakapapa. Paitini Wī Tāpeka. Whakapapa 7: Paitini Wī Tāpeka -- Parakai Weretā. Ngāti Manunui. Whakakapapa 8: Paitini Wī Tāpeka -- Hākopa Poroutaina (Hākopa). Ngāti Manunui. Whakapapa 9: Hākopa Poroutaina (Hākopa) -- Tamarau Waiari (Te Mākarini Te Wharehuia). Ngāti Kōura: He kōrero hoki mō Hineana Ngāi Te Riu me Ngāti Hinekura. Whakapapa 10: Te Ngahuru -- Whakapapa 11: Toroa ki a Tamarau -- Whakapapa 12: Kōurakino ki a Tamarau -- Whakapapa 13: Ngā wāhine a Tamarau -Pareihe. Ngāti Manunui. Whakapapa 14: Pareihe. Whakapapa 15: Pōtiki ki a Pareihi -- Penehio Tamaiākina Tipoko. Ngāti Kurī. Whakapapa 16: Penehio Tamaiākina Tipoko -- Tarei, Te Iriwhiro, Tauarau Wiremu. Ngāti Kurī. Whakapapa 17: Pōtiki ki a Tarei -- Whakapapa 18: Kurīkino ki a Tarei -- Hoera Rukutanga. Whakapapa 19: Hoera Rukutanga -- Mānuera Hautū. Ngāti Tāwhaki, Ngāti Hinekura, Ngāti Ira. Whakapapa 20: Mānuera Hautū -- Te Ahikaiata. Whakapapa 21: Te Ahikaiata. Tāpiki rāua ko Penetiti. Ngā tohunga o te Rautakitahi. Whakapapa 22: Tāpiki -- Pāora Te Whāiti. Whakapapa 23: Pāora Te Whāiti -- Te wāhanga tuarua -- ōrākau 1940-2000 -- ōrākau 2000 -- Ngā hononga i ēnei rā -- Te tō i te kūaha -- Ngā tāpiritanga. Te rārangi o Te Rautakitahi ki ōrākau i wehe atu i Ruatāhuna -- Ngā pitopito kōrero -- Ngā tohutoro -- Ngā korero ā-waha me ngā uiuinga -- He kuputohu.
Summary: "Ko Te Rautakitahi o Tūhoe ki Orākau, he kōrero whakahirahira nā Tā William Te Rangiua 'Pou' Temara i te reo Māori mō tā Tūhoe whai wāhi ki te pae o te riri ki ōrākau i ngā pakanga o Aotearoa. He mea tuhi te kōrero nei i te reo Māori, ā, e ai ki ngā kōrero tuku iho, ka pātai a Tā Pou i ngā pātai uaua mō ngā tāne me ngā wāhine i haere ki te tautoko i a Ngāti Maniapoto i te pakanga e kīia nei ko Orākau. Ko wai mā rātau? He aha rātau i haere ai? He aha tā rātau mahi i reira? He aha hoki te hononga ki a Ngāti Maniapoto?Koia ēnei, ko ngā whakaaro o Tā Pou, otirā ko ngā whakaaro o te tangata nō Ruatāhuna, te wāhi nō reira te nuinga o ngā uri o Tūhoe i whai wāhi ai ki te pakanga ki ōrākau, he kōrero tuku iho nā ōna koroua me ōna kuia i a ia e tipu ake ana. E kōrero ana ia mō te taenga atu o Rewi Maniapoto ki Ruatāhuna i te tau 1862 me te tau 1864 ki te tono ki a Tūhoe mēnā āe rānei ka whai wāhi rātau ki te āwhina i a Ngāti Maniapoto me te Kīngitanga. Ka kōrerohia ngā toa, ngā wāhine, me ngā tamariki i haere, kātahi ka kōrerohia te āhua o te mana me te rongo o te hunga o Tūhoe i te hokinga atu i muri mai i te haukerekerehia o rātau i Orākau. Kei roto hoki i te pukapuka nei ngā tātai whakapapa o te hunga o Tūhoe i haere ai ki Orākau. Kua whakataurite a Tā Pou i āna kōrero ki ngā kōrero a ētahi o te hunga kaituhi Pākehā pēnei i a Elsdon Best rātau ko Judith Binney, ko Vincent O'Malley"--Publisher information.Summary: "Te Rautakitahi o Tūhoe ki Orākau is an account of Tūhoe involvement in the battle of Orākau in the New Zealand wars by Sir William Te Rangiua 'Pou' Temara. Written in te reo Māori and based on oral sources, Tā Pou asks the big questions about the Tūhoe men and women who went to fight with Ngāti Maniapoto at Orākau. Who were they? Why did they go and what did they do there? What was the nature of their alliance with Ngāti Maniapoto? Tā Pou gives this account as a man from Ruatāhuna, where most of the Tūhoe who went to Orākau came from, through the stories told to him by his grandfather, great-grandmother and other kuia and koroua when he was young. He tells the story of Rewi Maniapoto visiting Tūhoe at Ruatāhuna in 1862 and 1864 to ask if Tūhoe would become involved in the war to help Ngāti Maniapoto and the King movement. He recounts the warriors, women and children who went, and then tells what happened to their authority and reputation in Tūhoe after the party returned, defeated, from Orākau. The book includes significant Tūhoe whakapapa for those who went to Orākau. Tā Pou compares his account of events to those of Pākehā writers like Elsdon Best, Judith Binney and Vincent O'Malley"--Publisher information.
Holdings
Item type Current library Call number Status Date due Barcode
Panapa Māori Resources John Kinder Theological Library DU420.16 TEM (Browse shelf(Opens below)) Available A42417477

Includes bibliographical references and index.

Te wāhanga tuatahi -- He mihi -- He tāhū korero. Tēnei pukapuka -- Te mana kōrero -- Ruatāhuna te āhuru mōwai, 1826-1866 -- Ngā here ā-iwi: Te Tatau Pounamu a Te Purewa rāua ko Tūkōrehu, Te Matakahi, Pūkawa, Tūhoe Pōtiki. Te Purewa. Whakapapa 1: Te Purewa (Te Arawa me Tūhoe) -- Peehi Tūkōrehu. Whakapapa 2 (Peehi Tūkōrehu) -- Te korero o te matakahi -- Pūkawa -- Tūhoe Pōtiki -- Te rongo o te pakanga ki Waikato -- Te Whenuanui Te Umuariki. Whakapapa 3: Te Arohana ki a Te Umuariki -- Whakapapa 4: Toroa ki a Te Umuariki -- Te Whenuanui- Te upoko pakaru. Whakapapa 5: Te Whenuanui -- Animiraka Te Umuariki -- Te Mauniko Te Whenuanui -- Hinepau Te Whenuanui- Paerau Te Rangikaitupuake. Ngāti Kākahutāpiki. Whakapapa 6: Paerau Te Rangikaitupuake (Paerau) -- Paitini Wī Tāpeka. Ngāti Tāwhaki, Ngāti Maru o Maungapōhatu. He kōrero hoki mō Wī Tāpeka rāua ko Paora Wī Tāpeka. Whakapapa. Paitini Wī Tāpeka. Whakapapa 7: Paitini Wī Tāpeka -- Parakai Weretā. Ngāti Manunui. Whakakapapa 8: Paitini Wī Tāpeka -- Hākopa Poroutaina (Hākopa). Ngāti Manunui. Whakapapa 9: Hākopa Poroutaina (Hākopa) -- Tamarau Waiari (Te Mākarini Te Wharehuia). Ngāti Kōura: He kōrero hoki mō Hineana Ngāi Te Riu me Ngāti Hinekura. Whakapapa 10: Te Ngahuru -- Whakapapa 11: Toroa ki a Tamarau -- Whakapapa 12: Kōurakino ki a Tamarau -- Whakapapa 13: Ngā wāhine a Tamarau -Pareihe. Ngāti Manunui. Whakapapa 14: Pareihe. Whakapapa 15: Pōtiki ki a Pareihi -- Penehio Tamaiākina Tipoko. Ngāti Kurī. Whakapapa 16: Penehio Tamaiākina Tipoko -- Tarei, Te Iriwhiro, Tauarau Wiremu. Ngāti Kurī. Whakapapa 17: Pōtiki ki a Tarei -- Whakapapa 18: Kurīkino ki a Tarei -- Hoera Rukutanga. Whakapapa 19: Hoera Rukutanga -- Mānuera Hautū. Ngāti Tāwhaki, Ngāti Hinekura, Ngāti Ira. Whakapapa 20: Mānuera Hautū -- Te Ahikaiata. Whakapapa 21: Te Ahikaiata. Tāpiki rāua ko Penetiti. Ngā tohunga o te Rautakitahi. Whakapapa 22: Tāpiki -- Pāora Te Whāiti. Whakapapa 23: Pāora Te Whāiti -- Te wāhanga tuarua -- ōrākau 1940-2000 -- ōrākau 2000 -- Ngā hononga i ēnei rā -- Te tō i te kūaha -- Ngā tāpiritanga. Te rārangi o Te Rautakitahi ki ōrākau i wehe atu i Ruatāhuna -- Ngā pitopito kōrero -- Ngā tohutoro -- Ngā korero ā-waha me ngā uiuinga -- He kuputohu.

"Ko Te Rautakitahi o Tūhoe ki Orākau, he kōrero whakahirahira nā Tā William Te Rangiua 'Pou' Temara i te reo Māori mō tā Tūhoe whai wāhi ki te pae o te riri ki ōrākau i ngā pakanga o Aotearoa. He mea tuhi te kōrero nei i te reo Māori, ā, e ai ki ngā kōrero tuku iho, ka pātai a Tā Pou i ngā pātai uaua mō ngā tāne me ngā wāhine i haere ki te tautoko i a Ngāti Maniapoto i te pakanga e kīia nei ko Orākau. Ko wai mā rātau? He aha rātau i haere ai? He aha tā rātau mahi i reira? He aha hoki te hononga ki a Ngāti Maniapoto?Koia ēnei, ko ngā whakaaro o Tā Pou, otirā ko ngā whakaaro o te tangata nō Ruatāhuna, te wāhi nō reira te nuinga o ngā uri o Tūhoe i whai wāhi ai ki te pakanga ki ōrākau, he kōrero tuku iho nā ōna koroua me ōna kuia i a ia e tipu ake ana. E kōrero ana ia mō te taenga atu o Rewi Maniapoto ki Ruatāhuna i te tau 1862 me te tau 1864 ki te tono ki a Tūhoe mēnā āe rānei ka whai wāhi rātau ki te āwhina i a Ngāti Maniapoto me te Kīngitanga. Ka kōrerohia ngā toa, ngā wāhine, me ngā tamariki i haere, kātahi ka kōrerohia te āhua o te mana me te rongo o te hunga o Tūhoe i te hokinga atu i muri mai i te haukerekerehia o rātau i Orākau. Kei roto hoki i te pukapuka nei ngā tātai whakapapa o te hunga o Tūhoe i haere ai ki Orākau. Kua whakataurite a Tā Pou i āna kōrero ki ngā kōrero a ētahi o te hunga kaituhi Pākehā pēnei i a Elsdon Best rātau ko Judith Binney, ko Vincent O'Malley"--Publisher information.

"Te Rautakitahi o Tūhoe ki Orākau is an account of Tūhoe involvement in the battle of Orākau in the New Zealand wars by Sir William Te Rangiua 'Pou' Temara. Written in te reo Māori and based on oral sources, Tā Pou asks the big questions about the Tūhoe men and women who went to fight with Ngāti Maniapoto at Orākau. Who were they? Why did they go and what did they do there? What was the nature of their alliance with Ngāti Maniapoto? Tā Pou gives this account as a man from Ruatāhuna, where most of the Tūhoe who went to Orākau came from, through the stories told to him by his grandfather, great-grandmother and other kuia and koroua when he was young. He tells the story of Rewi Maniapoto visiting Tūhoe at Ruatāhuna in 1862 and 1864 to ask if Tūhoe would become involved in the war to help Ngāti Maniapoto and the King movement. He recounts the warriors, women and children who went, and then tells what happened to their authority and reputation in Tūhoe after the party returned, defeated, from Orākau. The book includes significant Tūhoe whakapapa for those who went to Orākau. Tā Pou compares his account of events to those of Pākehā writers like Elsdon Best, Judith Binney and Vincent O'Malley"--Publisher information.

In Māori.

Powered by Koha